Antalya’nın Kaş ilçesinde yer alan, Likya Birliği’nin başkenti olarak bilinen Patara’daki Osmanlı’nın ilk ve devrinin en ileri telsiz telgraf istasyonu, restorasyonu yapılarak müzeye dönüştürülecek.
2 yılda tamamlanması planlanan proje ile Patara Telsiz Telgraf İstasyonu Külliyesi restorasyonu kapsamında telsiz ana istasyonu, tesisat binası, lojman binası, telsiz kulesi tekrar ayağa kaldırılacak. 2’nci Abdülhamit’in emriyle kurulan istasyon, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı’nın (BAKA) desteğiyle yeniden ayağa kaldırılarak bölgesel kalkınmaya da katkı sağlayacak.
İstasyonun tarihi
2’nci Abdülhamit, 1906 yılında Osmanlı ile kara bağlantısı kalmayan Libya’yla daha hızlı iletişim sağlamak amacıyla biri Patara diğeri Derne’de iki istasyon yaptırdı. Döneminin en teknolojik cihazlarıyla donatılan istasyonlar için devlet bütçesinden önemli bir miktar olan 12 bin Osmanlı Lirası harcandı.
Patara’daki istasyonun açılışı, 2’nci Abdülhamid’in tahta çıkışının yıl dönümünde gerçekleştirildi. İstasyon, sadece Derne ile iletişimi sağlamıyordu. Aynı zamanda Akdeniz’de seferde olan askeri gemiler ile uzak ticari gemiler de istasyondan başta meteorolojik bilgiler olmak üzere faydalanıyordu.
Patara Antik Kenti Kazı Başkanı ve Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Havva İşkan Işık, istasyonun 2’nci Abdülhamit’in vizyon projesi ve son derece önemli bir teknoloji mirası olduğunu söyledi.
İstasyonun Alman Siemens Halske firmasına yaptırıldığını anlatan Prof. Işık, “Bu istasyon, 850 kilometreyi kesintisiz aşarak Akdeniz’den Libya’ya ulaşmaktadır. Trablusgarb’ın doğusunda Derne kentinde konuşlanan karşı istasyonumuzla bir haberleşme sağlanmış ve Osmanlı’nın Kuzey Afrika’da kalan son toprakları da böylece güvence altına alınmak istenmiştir.” dedi.
Prof. Işık, 1911 yılında Trablusgarb savaşının ilanından kısa bir süre sonra İtalyanların Derne’deki istasyonu bombaladığını belirterek “Buradaki istasyonumuz da İtalyan donanması Anadolu kıyılarına geldikten sonra bombalandı. O bombalamada Patara Antik Tiyatrosu da büyük hasar gördü.” diye konuştu.
Atatürk Derne’de görev yapmıştı
Osmanlı’nın Kuzey Afrika’da kalan son toprağı için verdiği mücadelenin asla unutulmaması gereken bir diğer isminin Mustafa Kemal Atatürk olduğuna işaret eden Işık, şöyle devam etti:
O gönüllü bir Osmanlı subayı olarak Derne’de göreve gitmiş ve orada İtalyanlarla mücadeleyi yürütmüştür. Gözündeki rahatsızlığın nedeni de Derne’deki şarapnel yarasıdır. Dolaysıyla Patara’daki telsiz telgraf istasyonu, Osmanlı’nın son mücadelelerinin ve Türkiye’nin yeniden inşası azminin adeta bir simgesi niteliğindedir. Bu teknoloji mirasımızın ayağa kaldırılması nedeniyle Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, Kültür ve Turizm Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy ve Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Mustafa Varank’a teşekkür ediyorum.
İstasyon ile ilgili kazı çalışmaları tamamlanarak restorasyon ihalesi yapıldı.
Kaynak: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
